Comorbiditeit

AD(H)D gaat in 50% van de gevallen samen met andere (psychiatrische) stoornissen. Dit kan het gevolg zijn van de AD(H)D, maar het kan ook een tweede of derde stoornis zijn die bij het kind aanwezig is. Dit wordt comorbiditeit genoemd. Stoornissen die vaak samengaan met AD(H)D zijn:

• Stoornissen in het autistisch spectrum. Kinderen met een stoornis in het Autistisch Spectrum hebben meer moeite om te begrijpen wat er in anderen omgaat en kunnen in sociale situaties niet flexibel reageren. Deze kinderen kunnen zich heel druk gedragen, net als sommige kinderen met AD(H)D. Er is dan ook een overlap tussen de twee stoornissen, waardoor er nog wel eens verwarring ontstaat bij het stellen van de diagnose.
• Opstandige of agressieve gedragsstoornissen, zoals ODD en CD.

  30-50 % van de kinderen met AD(H)D heeft ook een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis (ODD) en/of een agressieve gedragsstoornis (CD). Dit geldt niet voor kinderen met ADD. Kinderen met ODD reageren vaak tegendraads, hebben weinig geduld en voelen zich snel beledigd. Kinderen met CD zijn vaak opstandig, ongehoorzaam, maar vertonen daarnaast ook gemeen of gewelddadig gedrag: liegen, stelen, anderen pijn doen, dingen vernielen.

• Motorische stoornis: DCD. Veel kinderen met AD(H)D hebben moeite met de motoriek. Bij DCD (Development Coordination Disorder) heeft het kind moeite met het plannen en uitvoeren van bewegingen.
• Angst- en stemmingsstoornissen: In 25% van de gevallen hebben kinderen met AD(H)D  last van angststoornissen, het gaat dan vaker om meisjes. Kinderen met een depressieve stemmingsstoornis zijn somber, voelen zich eenzaam en denken dat niemand van hen houdt. Ze kunnen de gedachten aan negatieve gebeurtenissen niet van zich afzetten en zijn passief en teruggetrokken. Van een depressie is sprake als een sombere stemming langer dan 2 weken aanhoudt.
• Ticstoornissen: Snurkgeluiden, kuchen en neusophalen kunnen duiden op een ticstoornis. Van de kinderen met AD(H)D heeft 10% last van tics of een ticstoornis. Behalve de tics en de hyperactiviteit kunnen ook angst- en dwangklachten optreden en kan er sprake zijn van agressiviteit.

  Als de tics langer bestaan dan een jaar, er meerdere bewegingstics zijn en er ook minstens 1 geluidstic is of is geweest, dan is er sprake van het Syndroom van Gilles de la Tourette.

• Leerstoornissen: Ondanks een hoge of gemiddelde intelligentie, hebben sommige kinderen problemen met de schoolse vakken, zoals lezen en rekenen.

   Wanneer deze problemen in ernstige mate aanwezig zijn en nauwelijks te beïnvloeden door remedial teaching, dan spreken we van leerstoornissen:

  • dyslexie (leesstoornis),
  • dyscalculie (bij rekenstoornissen)
  • dysorthografie (bij spellingstoornissen)
  • dyspraxie (bij bewegingsstoornissen)
  • dysfasie (bij spraak-taalstoornissen)

  Tussen de 20 en 30% van de kinderen met AD(H)D heeft last van een leerstoornis.

  Het is bekend dat 40% van de kinderen met AD(H)D ook dyslexie heeft. Andersom heeft 35% van de dyslectische kinderen ook AD(H)D (www.steunpuntADHD.nl).